Christo en Jeanne-Claude

Christo en Jeanne-Claude. Sculpturen, tekeningen en foto’s
Een keuze uit de verzameling Würth

‘De vergankelijkheid van een kunstwerk veroorzaakt een gevoel van fragiliteit, een gevoel van vergankelijkheid en een drang om gezien te worden. Zo is er een aanwezigheid van de afwezigheid omdat wij weten dat het kunstwerk er morgen niet meer is’ (Christo en Jeanne-Claude)

De door hun omvang monumentale werken van Christo en Jeanne-Claude zijn vaak maar enkele weken zichtbaar. Daarna blijven documenten over, zoals tekeningen, collages, foto’s en films, die ons het evenement of actie in herinnering brengen.

De verzameling Würth in Künzelsau (Zuid-Duitsland) beschikt over meer dan 90 originele werken van Christo en Jeanne-Claude van 1958 tot 2003 en daarnaast over foto’s van projecten. Dit is de eerste keer dat het werk uit de verzameling Würth in Nederland is te zien. De tentoonstelling bij Kunstlocatie Würth maakt bovendien het gehele oeuvre inzichtelijk.

Christo’s werk is de laatste jaren niet vaak in Nederland getoond, wat samenhangt met de schaal van zijn projecten en de omvang van de daaruit voortkomende kunstwerken. In het begin van zijn carrière, in de 60er jaren, was het werk wél regelmatig te zien in tentoonstellingen van de nieuwste kunst, die van het ‘nouveau realisme’ of van de ‘pop art’ in Nederlandse musea.

Christo Vladimiroff Javacheff, in 1935 geboren in Bulgarije, vlucht in 1956 naar het westen na een studie aan de kunstacademie in Sofia. In 1958 arriveert hij in Parijs, destijds het centrum van de beeldende kunsten. Hier ontwikkelt Christo zijn meest werk bekende werkwijzen: het inpakken van voorwerpen en het stapelen van olievaten. Met Jeanne-Claude de Guillebon, zijn vrouw, en hun zoon Cyril vertrekt Christo in 1963 vanuit Parijs naar New York, de stad van waaruit hij sindsdien werkt. Christo en Jeanne-Claude werken intensief samen bij het realiseren van hun kunstwerken in de openbare ruimte, in steden, parken of in natuurlijk landschappen. Het plannen en uitvoeren van de projecten wordt gezamenlijk gedaan, de creatieve uitwerking neemt Christo voor zijn rekening. Het documenteren van de werken gebeurt door hun vaste fotografen. Het functioneren van Christo en Jeanne-Claude is meestal meer te vergelijken met dat van een regisseur dan van een ambachtsman.

Inpakken, omwikkelen, verhullen, vooral met gekleurd textiel, dat is de techniek waarmee Christo en Jeanne-Claude wereldberoemd zijn geworden. Zij behoren tot de weinige hedendaagse kunstenaars die met hun werk een zeer groot publiek weten te bereiken. Vooral de grootschalige kunstwerken kunnen tijdelijke ontmoetingsplaatsen zijn voor duizenden totaal verschillende mensen. Dit overbruggen van grenzen, tussen mensen, tussen materialen, zelfs tussen verschillende landschappen staat centraal in hun werk.

Christo en Jeanne-Claude erkennen tijdens de projecten hun verantwoordelijkheid ten opzichte van het milieu. Zij willen hun projecten graag uitvoeren maar nooit ten koste van flora en fauna. Na ieder project wordt dan ook de natuurlijke omgeving in de oorspronkelijke staat teruggebracht. Voor het project ‘Surrounded Islands, Miami, Florida (USA)’, waarbij alle eilanden in de Biskayne Baai met textiel omringd zijn, hebben de kunstenaars in een vroeg stadium wetenschappers als biologen, maritieme ingenieurs, zoölogen en ornithologen geconsulteerd om de impact van hun kunstwerk op het milieu te analyseren. Zou het project ook maar enige negatieve invloed gehad hebben op het milieu, dan zou het nooit tot uitvoering zijn gekomen.En uiteraard werd de omgeving na afloop in originele staat hersteld, op de tonnen vuil na die Christo en Jeanne-Claude op de eilanden hadden verzameld. Alle door hen gebruikte materialen worden daarna weer voor hergebruik geschikt gemaakt.

Christo en Jeanne-Claude aanvaarden geen sponsorgelden voor hun projecten, zij bekostigen alles zelf. De financiering krijgen zij voor elkaar door schetsen, tekeningen, fotocollages, prenten, schaalmodellen en dergelijke te verkopen. Zij organiseren alles zelf: van voorbereiding tot afbraak. Onafhankelijkheid is een kenmerkend streven.